Podmiotami egzekucji sądowej są:

• Organy egzekucyjne – Komornik Sądowy i Sąd Rejonowy, przy którym działa dany komornik;
• Wierzyciel – podmiot określony w tytule wykonawczym jako uprawniony do świadczenia, na rzecz którego prowadzone jest postępowanie egzekucyjne;
• Dłużnik – podmiot określony w tytule wykonawczym jako zobowiązany do określonego świadczenia, przeciwko któremu prowadzone jest postępowanie egzekucyjne.

Wierzyciel ma m.in. prawo do :

• egzekucji komorniczej;
• wyboru Komornika Sądowego;
• zlecenia Komornikowi Sądowemu poszukiwania majątku Dłużnika.

Dłużnik ma obowiązek:

• spełnienia świadczenia;
• znoszenia egzekucji sądowej;
• udzielania Komornikowi Sądowemu wyjaśnień;
• stawiania się na wezwanie Komornika Sądowego;
• informowanie Komornika Sądowego o zmianie miejsca pobytu.

Podstawą egzekucji sadowej jest tytuł wykonawczy.

Tytułami wykonawczymi są:

• orzeczenie sądu – prawomocne lub podlegające natychmiastowemu wykonaniu, jak również ugoda zawarta przed sądem;
• orzeczenie referendarza sądowego – prawomocne lub podlegające natychmiastowemu wykonaniu;
• inne orzeczenie, ugoda i akt, które z mocy ustawy podlegają wykonaniu w drodze egzekucji sądowej;
• akt notarialny, w którym Dłużnik lub osoba niebędąca Dłużnikiem poddała się egzekucji

zaopatrzone w klauzulę wykonalności, która brzmi: „W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej, dnia ….. 20….. r. Sąd ….. w ….. / Referendarz sądowy w Sądzie ….. w ….. stwierdza, że niniejszy tytuł uprawnia do egzekucji w całości / w zakresie ….. oraz poleca wszystkim organom, urzędom oraz osobom, których to może dotyczyć, aby postanowienia tytułu niniejszego wykonały, a gdy o to prawnie będą wezwane, udzieliły pomocy.”.

Komornik Sądowy nie jest uprawniony do badania zasadności i wymagalności obowiązku objętego tytułem wykonawczym.

Tytuł wykonawczy stanowi podstawę do prowadzenia egzekucji o całe objęte nim roszczenie i ze wszystkich części majątku Dłużnika.

Tytuł wykonawczy dołącza się do wniosku o wszczęcie egzekucji, składanego Komornikowi Sądowemu w postaci pisemnej bądź w Elektronicznym Postępowaniu Upominawczym (e-sądzie).

W ww. wniosku należy wskazać świadczenie, które ma być spełnione, oraz sposób egzekucji. Wierzyciel może w jednym wniosku wskazać kilka sposobów egzekucji przeciwko temu samemu Dłużnikowi, a spośród tych sposobów Wierzyciel powinien zastosować najmniej uciążliwy dla Dłużnika.

Jeżeli egzekucja z jednej części majątku Dłużnika wystarcza na zaspokojenie wierzyciela, Dłużnik może żądać zawieszenia egzekucji z pozostałej części majątku.

Jeżeli miejsce pobytu Dłużnika nie jest znane, Sąd ustanowi dla niego kuratora.

Dłużnikowi naliczana jest opłata egzekucyjna, która pokrywa koszty działalności egzekucyjnej Komornika Sądowego, np.:

1. koszty osobowe i rzeczowe ponoszone w związku z prowadzoną działalnością egzekucyjną;
2. koszty ochrony zajętego mienia i niezbędnej ochrony osobistej oraz ubezpieczenia mienia kancelarii i własnego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej;
3. koszty przejazdów w miejscowości będącej siedzibą komornika, korespondencji, obrotu pieniężnego, przewozu drobnych ruchomości niewymagających transportu specjalistycznego;
4. obowiązkowe opłaty na samorząd komorniczy ponoszone zgodnie z przepisami ustawy;
5. inne koszty niezbędne do wykonywania czynności egzekucyjnych oraz czynności przewidziane przepisami ustawy.

Komornikowi Sądowemu należy się także zwrot wydatków gotówkowych poniesionych w toku egzekucji tylko w zakresie określonym ustawą. Wydatkami tymi są:

1. należności biegłych;
2. koszty ogłoszeń w pismach;
3. koszty transportu specjalistycznego, przejazdu poza miejscowość, która jest siedzibą komornika, przechowywania i ubezpieczania zajętych ruchomości;
4. należności osób powołanych, na podstawie odrębnych przepisów, do udziału w czynnościach;
5. koszty działania komornika poza terenem rewiru komorniczego;
6. koszty doręczenia środków pieniężnych przez pocztę lub przelewem bankowym;
7. koszty uzyskiwania informacji niezbędnych do prowadzenia postępowania egzekucyjnego lub wykonania postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia;
8. koszty doręczenia korespondencji, za wyjątkiem kosztów doręczenia stronom zawiadomienia o wszczęciu egzekucji bądź postępowania zabezpieczającego.

Na pokrycie ww. wydatków Komornik Sądowy może żądać zaliczki od strony (Wierzyciela) lub innego uczestnika postępowania, który wniósł o dokonanie czynności, uzależniając czynność od jej uiszczenia. Ostatecznie ww. wydatki ponosi Dłużnik.

Kancelaria Komornicza w ramach poszukiwania majątku Dłużnika ma możliwość kierowania zapytań do:

1. Starostwa Powiatowego oraz Urzędu Gminy (Miasta), celem ustalenia czy Dłużnik jest właścicielem, współwłaścicielem, użytkownikiem wieczystym nieruchomości;
2. Urzędu Skarbowego, celem ustalenia czy Dłużnik prowadzi działalność gospodarczą, czy posiada rachunek bankowy, czy pobiera świadczenia podlegające egzekucji; czy składa deklaracje podatkowe;
3. Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (elektronicznie), celem ustalenia płatnika składek na ubezpieczenie społeczne Dłużnika;
4. Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców (e-zapytanie) celem ustalenia czy Dłużnik jest właścicielem, współwłaścicielem pojazdu mechanicznego;
5. Biura Ewidencji Ludności celem ustalenia adresu zameldowania oraz danych osobowych Dłużnika lub e-zapytanie (elektronicznie) do Centrum Personalizacji Dokumentów Ministerstwa Spraw Wewnętrznych;
6. Centralnej Informacji o Zastawach Rejestrowych, celem ustalenia czy Dłużnik figuruje jako zastawca w rejestrze zastawów (zgodnie z art. 8051 k.p.c. zapytanie takie jest obligatoryjne w sprawach, gdzie egzekwowane świadczenie przekracza dwadzieścia tysięcy złotych).

Kancelaria Komornicza podczas poszukiwania majątku wykorzystuje moduł OGNIVO umożliwiający elektroniczną wymianę informacji pomiędzy Komornikiem Sądowym a bankami, dotyczącą poszukiwania rachunków bankowych Dłużników (obecnie w systemie tym występuje około 150 banków komercyjnych i spółdzielczych).